18 december 2005 – Brief aan een vriend
Over de zin en de onzin van een sadomasochistische relatie
Lieve,
Het is goed dat je niet bent blijven plakken, wat ik natuurlijk weer wel deed. Want zoals je al verwachtte, werd het weer erg laat, of vroeg, zo je wilt. Het nachtcafe, gezellig warm gehuld in kitscherige kerstversiering, bleef notabene veel en veel langer open dan de sluitingstijden toelaten en uiteindelijk hebben we ons zelf, na uren gezellig nakletsen, er tegen halfzes in de ochtend maar uitgezet. Het barpersoneel was toen nog volop aan het tappen en er werd zelfs gedanst. Kersttijd in de Jordaan! Een kater heb ik gelukkig niet want ik ben al snel overgegaan op koffie en frisdrank.
Ik geloof dat ik bijna opgelucht was dat ons gesprek werd onderbroken toen vrienden bij ons aanschoven. Het is niet dat ik mijn gedachten en gevoelens over mijn sadomasochistische affaire niet met je wil delen. In tegendeel. Het is tamelijk belangrijk voor mij om het je uit te leggen, misschien juist omdat je het niet veroordeelt en alleen maar blijkt geeft van oprechte interesse en belangstelling.
Ik merkte dat ik gisteravond naar woorden moest zoeken. De laatste ontmoeting met hem heeft me nogal verrast en door het bezoek van mijn moeder, heb ik nog nauwelijks de tijd gehad om er over na te denken. Ik vertelde je al dat ik aan een column over de zin en de onzin van het onderwerpen aan een man was begonnen maar die heb ik, omdat we naar de premiere van ‘Denne’ gingen, niet afgekregen. Bovendien is er zoveel meer over te zeggen en te vertellen dan in een column past. En een brief schrijft eigenlijk zoveel fijner.
Het is, op een paar maanden na, al weer bijna zeven jaar geleden dat ik voor het eerst in een sadomasochistische relatie belandde. Die ging, zoals je weet, gepaard met een grootse verliefdheid met een nogal dramatische einde. Feitelijk is dat de enige relatie die ik in die context heb gehad. Natuurlijk heb ik daarna nog geexperimenteerd en kwam ik regelmatig, bijna voortdurend mag ik wel stellen, mannen tegen, die in meer of mindere mate ook wel een seksueel sadistische inslag hadden. Maar van een werkelijke erotische machtsrelatie is nooit meer sprake geweest; het bleef bij wat spelletjes in de slaapkamer.
Het is een beetje lastig om het verschil uit te leggen. In mijn belevingswereld zijn er gradaties in de wijze en mate waarop ik me aan een man onderwerp. Misschien laat het zich nog het beste uitleggen door te stellen dat ik me puur fysiek kan onderwerpen in de passie en het vuur van een vrijpartij en dat die vorm van onderwerping, die in mijn leven het meeste voorkomt, begint en eindigt in de seksualiteit. Ik erken zo’n man niet werkelijk als de dominerende participant. En hoewel ik hem toesta – en in deze woorden ligt de crux – mij pijn toe te dienen, draait dat alleen maar om het verhogen van het wederzijdse genot. Er zijn geen afspraken over de uiterste grenzen waarbinnen hij na eigen inzicht, kennis en empathie mag opereren; ik geef de grenzen zelf per keer aan. Die kunnen variabel zijn en hij heeft daar verder geen zeggenschap over noch kan hij er van uit gaan dat wat eerder gebeurde, een vrijbrief voor de volgende keer is. Deze vorm ontstijgt dan ook nooit het niveau van een lekker erotisch spelletje zonder meer en in feite houd ik op ieder vlak de touwtjes in handen.
En dan is er de ‘echte’ sadomasochistische relatie. Binnen de subcultuur wordt die meestal aangeduid met D/s relatie (Dominant versus submissive). Mijn eerste sadomasochistische relatie groeide als vanzelfsprekend al heel snel uit tot een D/s relatie. Ik was zo stralend en zo verrukkelijk naief en onbezorgd verliefd. Ik heb me met hart, ziel en lichaam volkomen aan hem overgeleverd, zoals je alleen in je eerste, grootse liefde kunt. Ik twijfelde er nooit aan dat wij bij elkaar hoorden en altijd samen zouden blijven. Ongelofelijk dat ik zo stom kon zijn, als ik daar nu op terug kijk, maar toen was het zo. Ik vertrouwde hem meer dan mezelf.
We hoefden het ook nooit over limieten of technieken te hebben. Het ging allemaal min of meer vanzelf omdat ik op roze wolken dreef. En bovendien had ik geen enkele ervaring en had ik sowieso niet kunnen zeggen waar mijn grenzen lagen. Natuurlijk liepen we daardoor ook wel eens tegen dingen aan die ik eng vond en waartegen ik in verweer en protest kwam. Maar hij wist altijd de juiste toon en manier te vinden om met me om te springen en leek altijd veel beter te weten wat ik nodig had, dan ik dat zelf wist.
Hij was geen arrogante, machtsbeluste betweter maar een hele warme, liefdevolle en bijna wijze man, die zijn gevoelens, twijfels en onzekerheden deelde. Ik kan me niet herinneren dat hij ooit iets als vanzelfsprekend aannam of me dwong tot dingen die ik niet wilde. Ik herinner me wel de onbedaarlijke pret, eindeloos veel lange, goede gesprekken, de warme vanzelfsprekendheid waarin we samen in huis redderden en zijn zorgzaamheid. Een paar grote sokken die aan mijn voeten werden geschoven voor ik zelf merkte dat ze koud waren. Armen die me al troosten voordat ik besefte dat ik verdrietig was.
Het gezicht van mijn gekke, dode Das kan ik me zonder zijn foto niet herinneren maar het zijne kan ik nog steeds poriegetrouw schetsen. Nog steeds draai ik me om naar iedere grijze kruin in de hoop dat hij het is. Zeven jaren later mis ik hem nog steeds, en ik geloof niet dat het is omdat ik niet los heb gelaten of omdat ik stil ben blijven staan. Ik denk dat er misschien toch liefdes bestaan die nooit verdwijnen en die zo authentiek zijn dat ze werkelijk voor eeuwig zijn. Ik weet niet of dat pathetisch of juist hoopvol is. Maar ik dwaal af.
In die tijd heb ik alles wat los en vast zat gelezen over sadomasochisme. Ik begreep al snel dat mijn verlangen naar sadomasochisme niet iets was, dat ik makkelijk kon verklaren of begrijpen en dat het uit zoveel verschillende componenten in mijn psyche is opgebouwd, dat ik het misschien wel nooit helemaal zal begrijpen. Maar het was me ook duidelijk dat wat ik binnen die relatie deed, voor het grootste deel werd ingegeven door mijn liefde en dat veel van wat wij deden, alleen maar kon omdat het met hem was.
Niets was warmer en veiliger dan zo bij hem te zijn. Als we thuis of bij vrienden waren, dan zat ik altijd knus aan zijn voeten. Dat was geen regel die hij me had opgelegd. Ik zat daar omdat het volkomen natuurlijk en vanzelfsprekend was om daar te zitten. Het klopte gewoon. En naast hem op de bank zitten, dat klopte niet. Ik zat daar ook niet omdat ik me de mindere voelde of hij me als dusdanig beschouwde. Ik zat daar omdat we elkaar op waarde schatten en respecteerden.
Ik denk dat je een D/s relatie kunt zien als een soort onuitgesproken overeenkomst waarin uitgesproken vrouwelijke en manlijke eigenschappen door de rollen worden benadrukt en de zielseigenschappen, die bij mannen en vrouwen gelijk zijn, ook gelijkwaardig blijven. Dat is althans mijn ervaring en het spreekt bijna voor zich, dat er meer voor nodig is dan een gedeelde seksuele interesse in sadomasochisme en dat het vooral over de band tussen twee mensen gaat. Uiteindelijk is sadomasochisme niet meer dan een handvat, iets dat je gebruikt om dat te bewerkstelligen. Maar je hoeft geen zweep uit de kast te trekken om dat te bereiken, ongetwijfeld kan het ook bereikt worden binnen een ‘gewone’ liefdesrelatie. Ik denk wel dat sadomasochisme het makkelijker maakt omdat het een vrij duidelijke en tamelijk praktische structuur biedt die emoties insluit maar niet alleen maar op basis daarvan opereert.
Ik voel me nergens mooier, begeerlijker, vrouwelijker en sensueler als in een sadomasochistische relatie. Ik weet me warm, geborgen, veilig, gekoesterd en op handen gedragen. Een werkelijk natuurlijk dominante man is altijd in eerste plaats met mijn welzijn en welbehagen bezig omdat hij een groot deel van zijn genot daar direct en indirect uithaalt. In die zin is hij ook geen sadist in de klassieke betekenis van het woord want het genot dat hij beleeft aan het toedienen van pijn is direct verbonden met het genot dat ik uit mijn onderwerping aan hem put. Op die manier versterken we elkaar voortdurend en is het een energetische stroom die zonder onderbreking tussen ons wordt uitgewisseld en steeds krachtiger wordt. Er zitten veel rituele elementen in en misschien is het een wat gekke gedachtesprong maar voor mij is het ook heel erg verbonden met mijn beleving van Wicca, de natuurreligie.
Dat pijn, mits goed gedoseerd en in harmonie met genot, erg lustverhogend werkt, is natuurlijk al eeuwen bekend. Het werkt ook louterend en geeft seks iets zuivers en puurs. Ik vind het helemaal niet zo raar dat juist in deze tijd, er zoveel interesse voor sadomasochisme is en dat heel veel mensen zich daar aan over geven. Seks en intimiteit is commercieel verkwanseld door de media. De rollenpatronen staan op scherp. Mannen weten niet meer goed hoe ze man mogen zijn en vrouwen niet hoe ze vrouw mogen zijn onder de druk van het streven naar gelijkwaardigheid. Wat mij betreft is dat een onwenselijk neveneffect van het feminisme en emancipatie en ik vind het dan ook logisch dat mensen op zoek gaan naar een uitlaatklep waarin de vertrouwde rollen wel mogen.
Inmiddels ben ik jaren verder en ik heb natuurlijk veel nagedacht over de zin en de onzin van een sadomasochistische relatie. Ik heb workshops gevolgd, een paar planken boeken over het onderwerp, er veel over geschreven, voorlichting gegeven en er met enorm veel mensen over gesproken. Zoals ik in die eerste relatie was, zal en kan ik nooit meer zijn want kennis en ervaring laten zich nu eenmaal niet verwijderen. Ik heb ook heel lang geen behoefte gehad aan een D/s relatie en eigenlijk was ik een beetje vergeten hoe het voelde tot nu.
Ik heb ook niet echt een woord voor wat ik voel en wat me in deze man aantrekt. Het is geen verliefdheid en daar ben ik heel erg blij om. Mijn verliefdheid van afgelopen zomer heeft me met een grote vraag achtergelaten waarop ik geen antwoord kan bedenken en dat is erg frustrerend. Ik begrijp nog steeds niet hoe een samenzijn zo volmaakt harmonieus, goed en vreugdevol kan zijn en evengoed een rampscenario blijkt. Het heeft alles wat ik over liefde dacht te weten omvergeworpen en ik kan eigenlijk alleen maar concluderen dat hoe vaker ik liefde leer kennen, hoe minder ik er van weet. Misschien is dat wel de grote ‘pratical joke’ van het leven. Om aan het eind tot de slotsom te komen dat niets van wat je al die tijd hebt gedaan, er werkelijk toe deed. En toch, aan het eind van iedere dag moet ik mezelf toch telkens opnieuw bekennen dat ik nog steeds in de liefde als enige zin van het bestaan geloof. En ik geloof ook nog steeds in sprookjes en magie, al verkondig ik dat niet meer aan iedereen die het horen wil. Peter Pan is in het geheim nog steeds mijn grote held. Dat geloof is een van de redenen die tot de breuk met mijn eerste dominante geliefde heeft geleid. En ironisch genoeg is het juist de liefde voor hem waardoor ik nog steeds in liefde, sprookjes en magie geloof.
Waarom ik juist nu, voor het eerst in jaren, weer in een sadomasochistische affaire ben beland, weet ik niet zo goed. Misschien simpelweg omdat het zich aandiende en ik geen reden zie om het uit de weg te gaan. Ik ben nieuwsgierig naar hoe ik me daar deze keer in staande houd. Wat ik over mezelf, over hem en over ons samen ontdek. Hoe ver ik kan en wil gaan. Hoe ver hij kan en wil gaan. Misschien wil ik eens vanaf een ander startpunt vertrekken, zonder roze wolken en jubelende vlinders in mijn buik en onderzoeken wat er dan gebeurt. We zijn, – voor mijn doen – tamelijk traag van start gegaan en kenden elkaar al een aantal maanden voordat we ook erotisch bij elkaar betrokken raakten. Toen het derde afspraakje dusdanig slecht liep, dat we besloten er mee te stoppen, vond ik dat prima. Ik vond het jammer maar ook niet meer dan dat. En dus was het ook helemaal niet moeilijk om toch de dialoog weer aan te gaan. Het idee om het toch nog een keer te proberen is langzamerhand in een aantal e-mails van twee kanten gegroeid. We vinden elkaar leuk, aardig en aantrekkelijk, er zijn geen andere mensen die een prominente rol in onze wederzijdse levens spelen en dus hebben we eigenlijk, zo concluderenden we, niets te verliezen en daarmee dus alleen maar te winnen.
Het is natuurlijk wel een heel andere sadomasochistische relatie dan mijn eerste. Ik verwijs er ook naar als een affaire omdat er geen liefde in het spel is. Schijnbaar heb ik toch ook etiketjes nodig en wil ik onderscheid maken. Geen liefde betekent overigens niet liefdeloos. Want het is wel degelijk warm en een heel fijn. En op een bepaalde manier is het duidelijker en meer overzichtelijk. Vermoedelijk komt dat door de ervaring die we onafhankelijk van elkaar hebben opgebouwd.
Wat me verraste tijdens onze laatste ontmoeting was dat de D/s elementen zo expliciet aanwezig waren en hoe gemakkelijk we in onze respectievelijk rol gleden. Blijkbaar heeft het geholpen dat we een aantal zaken heel praktisch en theoretisch hebben benaderd en het idee, dat het allemaal vanzelf moest gaan, los hebben gelaten toen duidelijk werd dat we niet verliefd waren en beiden denken dat we dat ook niet zullen worden. Ik had er op gerekend dat het een fiasco zou worden, juist omdat de liefde ontbreekt maar tot mijn verrassing is het tegendeel waar.
We hebben ondanks dat toch precies wat ik eerder beschreef over een D/s relatie. Ik voel me supervrouwelijk, begeerlijk, mooi en gekoesterd en ik schep er wel degelijk trots, vreugde en genot in om me te onderwerpen. Ik heb een aantal uiterste limieten aangegeven en daarbinnen heeft hij een soort van ‘carte blanche’. Dat maakt het niet alleen spannend maar ook echt. Het biedt een enorm scala aan mogelijkheden, scenario’s en fantasie�n die tot werkelijkheid kunnen worden gemaakt en dat is een verrukkelijk en stimulerende ontdekkingstocht; zowel fysiek als psychisch als spiritueel.
Ik was vergeten hoe heerlijk ik het vind om uren lang vastgebonden op een tafel te liggen en alleen maar lief, zacht en meegaand te hoeven zijn. Hoe rustig, kalm en ontspannen ik me daarin voel. En hoe verrukkelijk het is om zoveel meer uitingsvormen dan alleen maar kussen en strelingen te hebben om genot en lust tot expressie te brengen. Of hoe veilig de wetenschap is dat ik ongegeneerd kan bedelen, schreeuwen, gillen, kreunen, huilen, boos worden en hij dat niet als afstotend maar juist als opwindend ervaart en zich er niet door belemmert weet.
Het is fijn om iemand te kennen die je voldoende vertrouwt en voldoende aantrekkelijk vindt om heel bewust samen mee op zoek te gaan naar juist die grenzen, om die hele kwetsbare kanten aan te laten zien en dit soort intimiteit mee te delen.
Natuurlijk zou ik dat in een ideale situatie nog liever doen met iemand waar ik een grootse liefde voor voel. Maar aan de andere kant is dit, zonder de hoge pieken en bijhorende diepe dalen, wel heel, heel erg fijn, prettig en rustig en evengoed razend opwindend en spannend.
Je maakte me gisteravond aan het lachen met de hoeveelheid vragen die je had en hoe ieder antwoord onmiddellijk tot nieuwe vragen leidde. Ik weet niet of ik met deze, inmiddels erg lange brief, al die vragen heb beantwoord. Stel ze gerust; ik vind het fijn om hierover met je van gedachten te wisselen want het helpt mij ook om het onder woorden te brengen en het beter te gaan begrijpen.
Liefs,
Gigi